Lęk uogólniony jest jednym z najczęściej wskazywanych form zaburzeń lękowych i wywołuje szereg objawów, które utrudniają chorym codzienne funkcjonowanie. Pregabalina wydaje się być niezwykle skutecznym środkiem farmakologicznym do walki z zaburzeniami lękowymi i może stanowić alternatywę dla dotychczasowo stosowanych leków.
Czym jest pregabalina i jaki jest jej mechanizm działania?
Pregabalina to izo-butylowa pochodna kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), który jest jednym z neurotransmiterów. Choć oba związki mają zbliżoną strukturę, to jednak różnią się właściwościami i działaniem. Pregabalina nie wykazuje jednak powinowactwa do receptorów GABA i w związku z tym nie oddziałuje na układ nerwowy w podobny sposób jak kwas gamma-aminomasłowy. Mechanizm działania pregabaliny polega na interakcji z kanałami wapniowymi P/Q w obrębie nadmiernie pobudzonych neuronów. Połączenie leku z podjednostką pomocniczą 2 powoduje redukcję napływu jonów wapnia do wspomnianych kanałów, co ogranicza jego poziom w komórkach układu nerwowego.
Co to oznacza? Stosowanie leków z pregabaliną powoduje wyraźne zmniejszenie ilości dostarczanych neurotransmiterów do szczeliny synaptycznej, które mają na celu pobudzić zakończenia nerwowe i wyzwalać patologiczne poczucie lęku. Pregabalina przyczyna się do redukcji m.in. kwasu glutaminowego i noradrenaliny. Dzięki temu neurony zostają w pewnym stopniu zabezpieczone przed nadmiernym wzbudzeniem, co chroni pacjenta przed kolejnymi napadami lękowymi.
Pregabalina a inne leki przeciwlękowe
W terapii zaburzeń lękowych najczęściej wykorzystywanymi lekami są inhibitory SSRI i SNRI, które dają dobre efekty lecznicze. Niestety trudno przejść obojętnie wobec ich działań niepożądanych, które w mniejszym lub większym stopniu dotyczą większości pacjentów. Najczęściej są problemy dotyczące przewodu pokarmowego (np. biegunka, nudności, wahania apetytu), zaburzenia funkcji seksualnych, dysbalans energetyczny (od nadmiernego pobudzenia do całkowitego poczucia wyczerpania), a nawet nasilenie występujących zaburzeń lękowych.
Inną grupą leków stosowanych w zaburzeniach o podłożu lękowym są benzodiazepiny. Zwykle są rekomendowane jako środki pierwszego rzutu, bo wskutek szybkiego działania pomagają opanować doskwierające symptomy i ułatwiają opanowanie stanu chorego. Niemniej jednak leczenie benzodiazepinami nie jest pozbawione wad – środki te wykazują silny potencjał uzależniający, wyzwalają działanie miorelaksacyjne (co może skutkować m.in. zaburzeniami mowy i równowagi), potęgują senność i rozkojarzenie, a niejednokrotnie po zakończeniu ich użycia dochodzi do powrotu objawów.
Pregabalina w porównaniu do wyżej wspomnianych leków okazuje się gwarantować więcej korzyści dla pacjenta:
- nie wyzwala symptomów odstawienia
- jej biodostępność po podaniu doustnym wynosi aż 90%
- przejawia niski potencjał uzależniający, co umożliwia dłuższą terapię
- może poprawić jakość snu, ale nie spowodować rozwoju nadmiernej senności
- preparat prezentuje niewielkie ryzyko występowania skutków ubocznych – zwłaszcza w kontekście sprawności seksualnej
- gwarantuje szybkie działanie – peak stężenia pojawia się po mniej niż godzinie od zażycia
Ponadto warto zaznaczyć, że ryzyko niebezpiecznych interakcji jest bardzo niskie. Dzięki temu pregabalina sprawdzi się u osób stosujących inne leki (np. przeciwpadaczkowe) – stwarza to dogodne warunki dla leczenia seniorów, którzy często mają ograniczenia wskutek polifarmakoterapii.
Przykładowe leki z pregabaliną:
- Egzysta
- Linefor
- Lyrica
- Naxalgan
- Pragiola
- Preato
- Pregamid
- Tabagine
Bibliografia:
- Siemiński M., Pyrzowski J. „Zastosowanie pregabaliny w leczeniu zaburzeń lękowych uogólnionych.” Psychiatria 2017, 14(3): 121-128.
- Murawiec S. „Pregabalina – opis przypadku w kontekście wiedzy na temat działania leku i praktyczne wskazówki stosowania.” Psychiatria 2016, 13(1): 17-24.
- Wojtera M., Sobów T. „Stosowanie pregabaliny w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych. Czy należy bać się wysokich dawek?” Psychiatria i Psychologia Kliniczna 2016, 16(2): 91-98.
- Wasilewski D. „Pregabalina w leczeniu zaburzenia lękowego uogólnionego.” Psychiatria 2016, 13(2): 74-76.