Przeciwdziałanie zaburzeniom lękowym ma charakter kompleksowy i bazuje na umiejętnym połączeniu psychoterapii i środków farmakologicznych. Opipramol jest jedną z propozycji leku, który można zastosować u pacjenta z problemem nadmiernie odczuwanego lęku i niepokoju.

Opipramol – co to za lek?

 

Leki nazywany opipramolem zaliczany jest do grona trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TLPD), którego charakterystyczną cechą jest to, że w niewielkim stopniu oddziałuje na receptory muskarynowe (co tłumaczy słabą aktywność antycholinergiczną) oraz nie nie wykazuje hamujących właściwości na wychwyt zwrotnych noradrenaliny i serotoniny. Poza tym przypisuje się mu wysoki stopień powinowactwa do receptorów opioidowych oraz przyczynia się do blokowania receptorów histaminowych H1.

Opipramol jest traktowany jako pewnego rodzaju alternatywa dla typowych leków antydepresyjnych – najczęściej rekomenduje się go pacjentom z tzw. zaburzeniami mieszanymi (lękowo-depresyjno-somatyzacyjnymi), u których niezwykle ciężko wskazać dominującą postać objawów. Zmienne nasilenie występujących symptomów stanowi natomiast problem dla zastosowania skutecznej farmakoterapii.

Jak działa opipramol?

 

Opipramol działa w sposób wielowymiarowy. Przede wszystkim jest to lek klasyfikowany jako środek przeciwlękowy – w głównej mierze rekomenduje się go w stanach falującego nasilenia. Sprawdzi się u pacjentów mającymi trudności z przejściem do stanu odprężenia, którzy są nieustannie skupieni na sobie i negatywnych emocjach czy odczuwających poczucie nieustannego zagrożenia (zewnętrznego i wewnętrznego).

Niemniej jednak opipramolowi przypisuje się też inne właściwości:

• przejawia słabe działanie antydepresyjne i sprawdzi się w przypadkach wzmożonej tendencji do zamartwiania, utrzymującego się poczucia przygnębienia czy niewielkiego nasilenia objawów afektywnych
• ułatwia zasypianie i dzięki temu można go zastosować w trakcie zaburzeń snu przy stanach lękowych i chorobie depresyjnej – pomoże też uporać się z subiektywnym odczuciem kiepskiego snu i utrzymującego się zmęczenia
• neutralizuje dolegliwości bólowe i inne symptomy o charakterze somatycznym, które mają podłoże w nadmiernym pobudzeniu autonomicznego układu nerwowego (np. drżenie rąk, nadmierna potliwość, kołatanie serca czy uczucie duszności)

Zalety opipramolu i przewaga nad innymi antydepresantami

 

Wielokierunkowe działanie opipramolu stanowi jedną z zalet tego leku. Inną jest fakt, że nie wykazuje niekorzystnego oddziaływania na czynności kognitywne. W przeciwieństwie do leków z grupy benzodiazepin nie utrudnia codziennego funkcjonowania – opipramol nie prowadzi do pogorszenia koncentracji czy obniżenia ostrości widzenia. Co więcej, nie przejawia działania miorelaksacyjnego. Ma to nie tylko duże znaczenie dla ograniczonego występowania problemów z mową. Działanie miorelaksacyjne jest niebezpieczne w przypadku seniorów, którzy zaliczają się do grona pacjentów o zwiększonej tendencji do upadków i zaburzeń równowagi.

To jednak niejedyna przewaga nad benzodiazepinami. Leczenie opipranolem nie wiąże się z aż tak dużym ryzykiem uzależnienia, które w przypadku benzogiazepin jest wysokie. Ponadto opipranol można stosować długotrwale i nie martwiąc się o wyczerpanie się działania leku (tzw. tachyfilaksja).

Opipranol okazuje się też być bardzo dobrą alternatywą dla inhibitorów SNRI i SSRI, co jest uwarunkowane przez:

• szybsze działanie antylękowe i nasenne
• brak efektu zobojętnienia emocjonalnego
• niewywołanie dysfunkcji seksualnych i obniżenia libido

 

Bibliografia:

1. Święcicki Ł. „Praktyczne aspekty farmakoterapii lęku – pozycja opipramolu.” Psychaitria 2013, 10(2): 63-66.
   https://podyplomie.pl/psychiatria/24263,praktyczne-wykorzystanie-opipramolu-u-pacjentow-z-lekiem-i-somatyzacja