Leczenie farmakologiczne to obok psychoterapii najskuteczniejszy sposób na walkę z zaburzeniami lękowymi i towarzyszącym im symptomom. Choć istnieją leki stricte przeciwlękowe, jak np. benzodiazepiny, to jednak intensywność ich działania nie sprawdzi się w przewlekłej farmakoterapii. Stąd najczęstszym wyborem lekarzy są leki z kategorii antydepresantów. Czy leki z grupy SNRI sprawdzą się w leczeniu zaburzeń lękowych?

Farmakoterapia zaburzeń lękowych – kiedy jest niezbędna?

Punktem wyjścia dla leczenia chorób psychicznych jest psychoterapia. Konsultacje psychologiczne są najważniejszym narzędziem terapeutycznym i to właśnie od nich należy proces walki z występującymi dolegliwościami. Niemniej jednak w przypadku nieco silniejszych zaburzeń, którym towarzyszą intensywne objawy współtowarzyszące lub sygnały wskazujące na upośledzenie możliwości bezproblemowego i bezpiecznego funkcjonowania w życiu codziennym, zalecane jest wdrożenie farmakoterapii. Leki psychotropowe poleca się w takich przypadkach jak:

• lęk paniczny (napadowy),
• zaburzenia lękowe u seniorów,
• zespół lęku uogólnionego (GAD) z nasilonymi objawami wegetatywnymi,
• zaburzenia lękowe ze współtowarzyszącymi zaburzeniami snu i zasypiania.

Antydepresanty w leczeniu lęku – dlaczego warto je stosować?

Powodem użycia antydepresantów typu SNRI czy SSRI w leczeniu zaburzeń lękowych jest fakt, że tego typu preparaty mogą być używane długofalowo. Leki antydepresyjne, w przeciwieństwie do przeciwlękowych benzodiazepin, nie wykazują aż tak silnych właściwości uzależniających. Benzodiazepiny stosuje się doraźne i krótko (maksymalnie 6 tygodni) – antydepresanty działają dopiero po pewnym czasie (zwykle po około 3 tygodniach), ale nie stwarzają ryzyka uzależnienia i mogą być używane np. przez cały czas realizowanej psychoterapii.

Ponadto należy dodać, że SNRI charakteryzuje więcej zalet niż pozostałe antydepresanty:

• SNRI wykazują znacznie lepszą tolerancję dla pacjenta aniżeli trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD)
• SNRI gwarantują wyższą skuteczność i szybkość działania aniżeli selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)

SNRI a zaburzenia lękowe – co stosować?

W Polsce dostępne są dwa leki antydepresyjne z kategorii inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI):

• duloksetyna (np. Cymbalta);
• wenlafaksyna (np. Prefaxine).

Mechanizm działania tych leków polega na zwiększeniu stężenia noradrenaliny i serotoniny w szczelinach synaptycznych pomiędzy neuronami. Wzrost zawartości tych cennych neurotransmiterów pozwala na poprawę samopoczucia. Lekom SNRI nie przypisuje się właściwości antycholinergicznych i przez to ilość objawów niepożądanych jest znacznie mniejsza niż w przypadku innych leków psychotropowych. Co więcej, SNRI są skuteczne w kontekście przeciwdziałania przewlekłym dolegliwościom bólowym i dzięki temu często znajdują zastosowanie w leczeniu lęku.

Warto jednak zaznaczyć, że wprowadzenie leków SNRI, podobnie jak i innych antydepresantów, może mieć niekorzystny wpływ na pacjenta w pierwszych etapach leczenia. Lęk, niepokój czy bezsenność mogą ulec nasileniu, co skutkuje pogorszeniem stanu chorego. Dlatego niezbędne jest zapewnienie pacjentowi odpowiedniego zabezpieczenia w formie benzodiazepin, które umożliwiają szybkie i doraźne przeciwdziałanie intensywnym napadom lęku czy wyraźnemu obniżeniu nastroju.

SNRI nie powinny być stosowane z innymi lekami przeciwdepresyjnymi, a także nie należy ich łączyć z antykoagulantami i niektórymi preparatami na dolegliwości sercowo-naczyniowe.

Bibliografia:

1. Łoza B. „Dlaczego warto wybrać duloksetynę?” Neuropsychiatria 2017, 9(1): 6-11.
2. Tafliński T. „Duloksetyna i wenalafaksyna – SNRI takie same, czy też nie?.” Varia Medica 2018, 2(4): 334-339.
3. https://stowarzyszenieanimo.pl/farmakoterapia-zaburzen-lekowych/
4. https://podyplomie.pl/onkologia/33718,zaburzenia-lekowe-u-osob-w-terminalnym-stadium-choroby-nowotworowej